Tản văn của Đức Minh
Buổi chiều Phan Rang êm ả lạ!
Từng góc phố, từng hàng cây, bầu trời, cánh chim và con người cũng hiền hòa, êm dịu. Ta có cảm giác như được trở về miền ký ức đã mất đi từ sau bao năm tháng đua chen nơi thành phố lớn. Không phải nơi ta được sinh ra, cũng không phải nơi ta đã từng đến nhưng màu nắng, màu gió cũng mang một nỗi niềm cổ xưa khó tả mà chỉ những đứa con của cao nguyên đồng rộng mới mang trên mình những vết tích là ký ức của quê hương. Nay bỗng dưng gặp lại trong một chiều đất lạ, lòng bồn chồn và thổn thức không yên.
Phan Rang sau một ngày mưa hạ, hoa sữa đất Bắc đã bung nở trên cát bỏng khô cằn. Những chùm hoa trắng xanh gợi nên một nỗi nhớ mùa thu Hà Nội se lạnh giữa vùng nắng gió dư giả. Loài hoa sữa sống mãnh liệt quá! Lá vẫn xanh, thân vẫn vươn và hoa vẫn thơm nức mùi hương nồng nàn, ngào ngạt trên vùng đất khô hạn đã bao năm nay. Có lẽ không ít người ghét mùi thơm gay gắt nhưng cũng không ít kẻ thương yêu mùi hoa này đến thế. Ta cũng lục lại trong ngăn trí nhớ của mình, những giờ phút trên đất Hà Nội, sao mà nồng nàn mùi hoa sữa, sao mà man mát khí trời, sao mà ngây ngất hương vị của bình yên. Bao năm bôn ba, tâm hồn đã chai sạn, rơi rớt bao phần người, nay bùi ngùi tìm thấy mình giữa lòng Phan Rang lạ lẫm, không lạ, không quen!
Phan Rang lạ lắm!
Lạ bởi những buổi sớm gió mơn man tứ phía, mang theo hương đồng nội thơm nồng, phảng phất cái nắng hanh hao, khô khốc. Lạ trong ánh chiều vàng vọt nhưng yên ả! Cánh yến bay lượn vòng, con chim sẻ cũng dịu dàng, chân chất. Rồi tối đến gió lại mang mùi hoa sữa lan tỏa trên các nẻo đường thành phố. Ta ngất ngây quên cả công việc để một buổi tối bỏ ngỏ, bâng khuâng bên ly cà phê đã vơi đến những giọt cuối cùng của ngày…
Phan Rang cũng thú vị với những người bạn mới quen. Thân tình, gần gũi những người hàng xóm. Ta vui trong nụ cười của một cô bé tóc xoăn, nghịch ngợm, lí lắc nhưng hồn nhiên và trong sáng như cái nghiêng đầu ngơ ngác hôm nọ. Ta yêu sự rêu phong, trầm mặc của Tháp Chăm như tính cách của ai đó đã in hằn trong trí óc bởi những quan niệm sống, bởi những nét lì lợm, dễ thương.
“… Biển chiều đầy sóng vỗ, giấc mơ đã qua bao giờ, bao giờ” bài hát của Trần Tiến đến đây đứt đoạn, không hiểu vô tình hay hữu ý, ta đứng trên bờ biển trơ trọi nắng, trơ trọi những con sóng bạc đầu, có lẽ đâu đó những con ốc lạc loài như ta cũng đang mơ về một vùng đất mới hứa hẹn những niềm vui trải rộng và biển mặn mòi, chan chát muối nhưng lại mang vị nồng nồng thân quen../.
Phan Rang – Tháp Chàm, 25/09/2010