I. Căn cứ pháp lý

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/2015; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 22/11/2019;

Căn cứ Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 24/12/2018 của Bộ Chính trị về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã; Kết luận số 48-KL/TW ngày 30/01/2023 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện sắp xếp sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030; Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 ngày 12/7/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030; Nghị quyết số 117/NQ-CP ngày 30/7/2023 của Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện sắp xếp sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025;

Căn cứ Phương án số 316/PA-UBND ngày 19/01/2024 của Ủy ban nhân dân tỉnh về phương án tổng thể sắp xếp sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025 của tỉnh Ninh Thuận; Thông báo số 714-TB/TU ngày 25/4/2024 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025;

Căn cứ Chỉ thị số 36-CT/TU ngày 28/02/2024 của Ban Thường vụ Thành ủy về việc thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp phường, xã giai đoạn 2023 - 2025 và 2026 -2030 theo Kết luận số 48-KL/TW ngày 30/01/2023 của Bộ Chính trị trên địa bàn thành phố Phan Rang - Tháp Chàm;

Công văn số 5193-CV/TU ngày 25/3/2024 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025; Nghị quyết số 254/NQ-HĐND ngày 07/5/2024 của Hội đồng nhân dân thành phố Phan Rang - Tháp Chàm khóa XII, nhiệm kỳ 2021-2026, kỳ họp thứ thứ 17 về việc tán thành chủ trương về Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025 của tỉnh Ninh Thuận.

II. Sự cần thiết của việc sắp xếp đơn vị hành chính

Tại điểm 2.3 Khoản 2 Kết luận số 48-KL/TW ngày 30/01/2023 của Bộ Chính trị quy định: “Đến năm 2025: Hoàn thành sắp xếp đối với đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã có đồng thời cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 70% quy định; đơn vị hành chính cấp huyện đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 20% và quy mô dân số dưới 200% quy định; đơn vị hành chính cấp xã đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 20% và quy mô dân số dưới 300% quy định”.

Tại điểm c Khoản 2 Điều 1 Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 ngày 12/7/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định: “Các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp trong giai đoạn 2023 - 2025 gồm: Đơn vị hành chính cấp xã đồng thời có diện tích tự nhiên dưới 20% và quy mô dân số dưới 300% tiêu chuẩn của đơn vị hành chính tương ứng quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính”.

Trong giai đoạn 2023-2025 trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận có 03 đơn vị hành chính cấp xã có diện tích đạt dưới 20% và dân số dưới 300% (phường Thanh Sơn, phường Mỹ Hương, phường Kinh Dinh thuộc thành phố Phan Rang-Tháp Chàm) nên phải xây dựng Đề án sắp xếp theo quy định; đồng thời qua rà soát, có 02 phường (có địa giới hành chính liền kề 03 phường thuộc diện bắt buộc sắp xếp) thuộc đối tượng khuyến khích sắp xếp (phường Phủ Hà, phường Tấn Tài).

Do đó, việc triển khai sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2023-2025 là cần thiết, phù hợp với chủ trương của Đảng, Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Nghị quyết của Chính phủ và phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương; qua đó góp phần xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, vì nhân dân phục vụ và vì sự phát triển của đất nước; xây dựng hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh trong sạch, vững mạnh, bộ máy chính quyền cơ sở tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; cơ cấu lại và nâng cao chất lượng, trách nhiệm công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh; mở rộng không gian phát triển, tập trung nguồn lực, phát huy tiềm năng, lợi thế để đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, tiếp tục nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân.

III. Chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025 tỉnh Ninh Thuận

1. Hợp nhất phường Mỹ Hương (có diện tích tự nhiên là 0,446 km2, đạt 8,11% so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 5.200 người, đạt 74,29% so với tiêu chuẩn), phường Kinh Dinh (có diện tích tự nhiên là 0,407 km2, đạt 7,4% so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 8.100 người, đạt 115,71% so với tiêu chuẩn) và phường Tấn Tài (có diện tích tự nhiên là 2,635 km2, đạt 47,91% so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 11.356 người, đạt 162,23% so với tiêu chuẩn) thành đơn vị hành chính mới và lấy tên là phường Kinh Dinh.

1.1. Cơ sở và lý do của việc sắp xếp:

Phường Tấn Tài, phường Kinh Dinh và phường Mỹ Hương là 03 địa phương có địa giới hành chính giáp ranh, có điều kiện kinh tế - xã hội tương đồng; thuận tiện cho việc giao thông, đi lại cho Nhân dân sau khi thực hiện sắp xếp; có nhiều nét văn hóa, tập quán tương đồng, là vùng lõi có tính chất đô thị cổ của thành phố Phan Rang-Tháp Chàm, là vùng thuận lợi cho phát triển đô thị trong thời gian tới. Đồng thời sau khi hợp nhất, đơn vị hành chính mới phù hợp với tiêu chuẩn, điều kiện quy định (theo nội dung giải trình tại Mục V Phần III Đề án).

* Lý do của việc lựa chọn tên phường Kinh Dinh sau khi sắp xếp:

- Địa danh Kinh Dinh đã có trong Đại Nam Nhất Thống Chí năm 1830 thời Nguyễn được xác định là thôn Kinh Dinh, huyện Yên Phước.

- Năm 1832, nhà Nguyễn thành lập phủ Ninh Thuận gồm huyện An Phước và Tuy Phong. Trong đó, huyện An Phước có 4 tổng (Đức Lân, Kinh Dinh, Lương Tri, Vạn Phước), địa bàn Phan Rang-Tháp Chàm hiện nay cơ bản nằm trong tổng Kinh Dinh (tổng Kinh Dinh gồm 20 thôn, 2 xã), có 2 địa danh liên quan việc sáp nhập hiện nay (phường Kinh Dinh và phường Tấn Tài), thời điểm đó là xã Kinh Dinh và thôn Tấn Tài.

- Sau ngày giải phóng ấp (thôn) Kinh Dinh và Tấn Tài được đổi thành phường Kinh Dinh và phường Tấn Tài.

- Năm 1977, phường Kinh Dinh và phường Tấn Tài được sáp nhập vào huyện Ninh Hải để thành lập thị trấn Phan Rang là huyện lỵ huyện Ninh Hải.

- Năm 1981, tái lập thị xã Phan Rang-Tháp Chàm, Kinh Dinh và Tấn Tài trở lại là một phường của thị xã và tồn tại đến hôm nay.

- Như vậy, tên gọi “Kinh Dinh” và “Tấn Tài” được nhắc đến từ thế kỷ XIX, trong đó “Kinh Dinh” vừa được đặt tên cho một Tổng và là tên của một xã; “Tấn Tài” là tên gọi của một thôn.

- Riêng đối với Mỹ Hương có yếu tố lịch sử hình thành muộn hơn Kinh Dinh và Tấn Tài, cụ thể: Năm 1969, xã Phan Rang có 6 ấp gồm Mỹ Hương, Kinh Dinh, Đạo Long, Thanh Phong, Tấn Tài, Phủ Thành”. Sau ngày giải phóng ấp (thôn) Mỹ Hương được đổi thành phường Mỹ Hương. Năm 1977, phường Mỹ Hương được sáp nhập vào huyện Ninh Hải để thành lập thị trấn Phan Rang là huyện lỵ huyện Ninh Hải. Năm 1981, tái lập thị xã Phan Rang-Tháp Chàm, Mỹ Hương trở lại là một phường của thị xã và tồn tại đến hôm nay.

- Việc đề xuất chọn tên phường Kinh Dinh để đặt cho đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp 3 phường Kinh Dinh, Tấn Tài, Mỹ Hương bảo đảm đoàn kết dân tộc, phù hợp với các yếu tố lịch sử, truyền thống, văn hóa của địa phương và sử dụng một trong các tên gọi đã có của các đơn vị hành chính trước khi nhập để đặt tên cho đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp cũng đảm bảo theo quy định tại Khoản 2 Điều 6 Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 ngày 12/7/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

1.2. Kết quả sau khi hợp nhất phường Kinh Dinh, phường Mỹ Hương và phường Tấn Tài thì đơn vị hành chính phường Kinh Dinh mới có:

- Diện tích tự nhiên 3,488 km2 (đạt 63,42% so với tiêu chuẩn).

- Quy mô dân số khoảng 24.656 người (đạt 352,22% so với tiêu chuẩn).

- Các đơn vị hành chính cùng cấp liền kề: Các phường Phủ Hà, Mỹ Hải, Mỹ Bình, Mỹ Đông, Đạo Long và xã An Hải thuộc huyện Ninh Phước.

- Nơi đặt trụ sở làm việc của đơn vị hành chính mới (phường Kinh Dinh): Dự kiến đặt tại trụ sở Đảng ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Tấn Tài hiện nay và tiếp tục rà soát, bố trí sử dụng trụ sở phường Kinh Dinh, phường Mỹ Hương đảm bảo sử dụng có hiệu quả tài sản công theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 771/CĐ-TTg ngày 29/8/2023 và Công điện số 02/CĐ-BTC ngày 18/12/2023 của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

2. Hợp nhất phường Thanh Sơn (có diện tích tự nhiên là 1,098 km2, đạt 19,96% so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 10.660 người, đạt 152,29% so với tiêu chuẩn) và phường Phủ Hà (có diện tích tự nhiên là 1,299 km2, đạt 23,62% so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 13.297 người, đạt 189,96% so với tiêu chuẩn) thành đơn vị hành chính mới và lấy tên là phường Phủ Hà

2.1. Cơ sở và lý do của việc sắp xếp:

Qua rà soát, phường Thanh Sơn và phường Phủ Hà là 02 phường có địa giới hành chính giáp ranh, thuận tiện trong việc giao thông, đi lại cho nhân dân sau khi thực hiện sắp xếp; mặt khác 02 địa phương này có nhiều nét văn hóa, tập quán tương đồng, là vùng thuận lợi cho phát triển đô thị trong thời gian tới, nhất là phát triển mạnh về thương mại - dịch vụ, du lịch; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng thương mại - dịch vụ, công nghiệp - xây dựng phù hợp theo định hướng phát triển chung của tỉnh và thành phố. Đồng thời sau khi hợp nhất, đơn vị hành chính mới phù hợp với tiêu chuẩn, điều kiện quy định (theo nội dung giải trình tại Mục V Phần III Đề án).

* Lý do của việc lựa chọn tên phường Phủ Hà sau khi sắp xếp:

- Phường Phủ Hà có lịch sử hình thành sớm hơn, cụ thể:

+ Trước giải phóng (16/4/1975), Phan Rang - Tháp Chàm được phân chia thành 2 đơn vị hành chính: Thị trấn An Sơn là quận lỵ quận Bửu Sơn (đóng tại phường Đô Vinh ngày nay) và Thị xã Phan Rang là tỉnh lỵ tỉnh Ninh Thuận. Sau giải phóng, Phan Rang - Tháp Chàm có 9 phường: Đô Vinh, Bảo An, Phước Mỹ, Phủ Hà, Thanh Phong, Mỹ Hương, Kinh Dinh, Đạo Long và Tấn Tài (phường Phủ Hà đã hình thành cho đến nay).

+ Sau năm 1975, ấp Phủ Thành và ấp Thanh Phong được sáp nhập thành khu vực 3 thuộc thị trấn Phan Rang, huyện Ninh Hải, tỉnh Thuận Hải. Trong đó, Phủ Hà được hình thành là do sáp nhập ấp Phủ Thành và ấp Hà Thanh.

- Riêng đối với phường Thanh Sơn có yếu tố lịch sử hình thành muộn hơn, cụ thể:

+ Trước năm 1975, địa bàn phường Thanh Sơn hiện nay gọi là ấp (thôn) Thanh Phong.

+ Từ 1976 đến 1991, khi tỉnh Ninh Thuận hợp nhất với tỉnh Bình Thuận và tỉnh Bình Tuy thành tỉnh Thuận Hải thì Phan Rang – Tháp Chàm trở thành thị xã thứ 2 thuộc tỉnh Thuận Hải sau thị xã Phan Thiết. Trong giai đoạn này có 4 năm Phan Rang và Tháp Chàm tách thành 2 thị trấn. Ngày 27/4/1977, Chính phủ lập 2 huyện mới Ninh Hải và An Sơn thuộc tỉnh Thuận Hải, thị xã Phan Rang – Tháp Chàm chia thành: Thị trấn Phan Rang, huyện lỵ của huyện Ninh Hải và thị trấn Tháp Chàm, huyện lỵ của huyện An Sơn. Thị trấn Phan Rang có 6 phường của thị xã cũ: Mỹ Hương, Tấn Tài, Kinh Dinh, Thanh Sơn, Phủ Hà, Đạo Long; thị trấn Tháp Chàm có 3 phường của thị xã cũ: Đô Vinh, Bảo An và Phước Mỹ.

- Tên phường Phủ Hà đề xuất để đặt tên cho đơn vị hành chính sau khi sắp xếp 02 phường Phủ Hà và Thanh Sơn bảo đảm phù hợp với các yếu tố lịch sử, truyền thống, văn hóa của địa phương và sử dụng một trong các tên gọi đã có của các đơn vị hành chính trước khi nhập để đặt tên cho đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp cũng đảm bảo theo quy định tại Khoản 2 Điều 6 Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 ngày 12/7/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; đồng thời, xét tiêu chí về quy mô dân số (dân số phường Phủ Hà 13.297 người và dân số phường Thanh Sơn 10.660 người), đặt tên phường Phủ Hà sẽ hạn chế tác động về thủ tục hành chính đối với người dân, thuận tiện trong công tác quản lý xã hội sau khi thực hiện sắp xếp.

2.2. Kết quả sau khi hợp nhất phường Phủ Hà và phường Thanh Sơn thì đơn vị hành chính mới là phường Phủ Hà có:

- Diện tích tự nhiên 2,397 km2 (đạt 43,58% so với tiêu chuẩn).

- Quy mô dân số khoảng 23.957 người (đạt 342,24% so với tiêu chuẩn).

- Các ĐVHC cùng cấp liền kề: Các phường Kinh Dinh, Đài Sơn, Phước Mỹ, Mỹ Bình.

- Nơi đặt trụ sở làm việc của đơn vị hành chính mới (Phường Phủ Hà): Dự kiến đặt tại trụ sở Đảng ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Thanh Sơn hiện nay và tiếp tục rà soát, bố trí sử dụng trụ sở phường Phủ Hà (trước khi sắp xếp) đảm bảo sử dụng có hiệu quả tài sản công theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 771/CĐ-TTg ngày 29/8/2023 và Công điện số 02/CĐ-BTC ngày 18/12/2023 của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

IV. Hiệu quả khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính

Việc nhập phường sẽ giúp tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của chính quyền địa phương, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, xây dựng chính quyền điện tử, góp phần tinh giản biên chế và giảm bớt gánh nặng của ngân sách Nhà nước, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức; qua đó, tạo điều kiện để quản lý, thực hiện các quy hoạch, quản lý trật tự xây dựng, quản lý đất đai theo quy hoạch, quản lý cơ sở hạ tầng đô thị, quản lý dân cư, quản lý địa bàn về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được tốt hơn… Trong quá trình sắp xếp bộ máy, sẽ lựa chọn được những cán bộ, công chức có năng lực, trình độ, tín nhiệm để bố trí đảm nhận các chức danh đảm bảo đúng theo quy định; góp phần đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện các nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Sau khi sắp xếp sẽ giảm được 03 đơn vị hành chính cấp xã, tương ứng giảm 20 vị trí cán bộ cấp xã, 11 vị trí công chức cấp xã và 12 vị trí người hoạt động không chuyển trách cấp xã. Đồng thời giảm chi ngân sách nhà nước sẽ tập trung được nguồn lực để đầu tư phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương.

Tập trung nguồn lực thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội và tạo ra động lực, môi trường và điều kiện cho sự phát triển hơn nữa của kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh và của thành phố Phan Rang-Tháp Chàm nói riêng theo hướng kinh tế đô thị gắn với dịch vụ, thương mại; cùng theo đó là sự đáp ứng tốt hơn về cơ sở hạ tầng, giao thông, điện, thông tin liên lạc và các thiết chế văn hóa, giáo dục, y tế cho người dân.

Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận giúp tập trung nguồn lực, phát huy tiềm năng, lợi thế, mở rộng không gian phát triển, tăng cường liên kết giữa các phường; tạo thuận lợi phát huy nguồn lực đất đai, điều kiện tự nhiên, nguồn nhân lực và thu hút đầu tư, tạo động lực phát triển mới, thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước. Sau khi sắp xếp, đơn vị hành chính mới Có điều kiện để rà soát và thực hiện quy hoạch đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông, tạo thuận lợi cho phát triển đô thị trong thời gian tới, nhất là phát triển mạnh về thương mại - dịch vụ, du lịch; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng thương mại - dịch vụ, công nghiệp - xây dựng phù hợp theo định hướng phát triển chung của thành phố.

Ngoài ra, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận tạo cân đối, hài hòa hơn trong phân bố dân cư, khắc phục tình trạng một số phường quá nhỏ, không đủ nguồn lực phát triển, nhất là trong bối cảnh Trung ương đang đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương.

Việc nhập phường sẽ kết hợp hài hòa giữa yêu cầu phát triển nhanh về kinh tế gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh. Công tác an ninh chính trị, trật tự xã hội tiếp tục được giữ vững do đã bố trí công an chính quy. Đối với Ban chỉ huy quân sự phường sau khi được kiện toàn sẽ đảm bảo chất lượng, hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương.

Đồng thời, việc sắp xếp các phường diễn ra cùng thời điểm với việc triển khai thực hiện Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở năm 2023 (có hiệu lực kể từ ngày 01/7/2024) nên việc sắp xếp các lực lượng dân quân tự vệ, lực lượng bảo vệ dân phố sẽ được diễn ra đồng bộ, thuận lợi, góp phần bảo vệ vững chắc an ninh, trật tự ở cơ sở.

Sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, việc giải quyết TTHC và cung cấp dịch vụ công được thực hiện thông suốt, đồng bộ do đơn vị hành chính sau khi sắp xếp sẽ tận dụng tất cả những trang thiết bị hiện đại của các đơn vị cũ; được quan tâm đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng CNTT; chất lượng công chức tiếp nhận và giải quyết TTHC tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả được quan tâm bố trí.

Việc rà soát, đánh giá năng lực đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường để bố trí sau khi sắp xếp sẽ góp phần xây dựng được đội ngũ cán bộ, công chức của các phường sau khi sắp xếp vững vàng, kiên định về chính trị tư tưởng, giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, nhiệt tình phục vụ Nhân dân, ứng dụng tốt công nghệ thông tin trong điều hành quản lý. Qua đó phục vụ Nhân dân ngày càng tốt hơn.

-----